ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder), to jedno z najczęściej diagnozowanych zaburzeń neurorozwojowych u dzieci, choć coraz częściej rozpoznaje się je również u dorosłych. Wbrew powszechnym mitom, ADHD to nie tylko „kłopoty z koncentracją” czy „energiczne dzieci”. To poważne zaburzenie, które znacząco wpływa na jakość życia – od trudności w nauce i pracy, po relacje społeczne i emocjonalne. Czym jest ADHD? W klasyfikacji ICD-11 ADHD opisuje się jako trwały (utrzymujący się przynajmniej 6 miesięcy) wzorzec deficytu uwagi i/lub impulsywności i nadruchliwości, który negatywnie oddziałuje na codzienne funkcjonowanie w środowisku szkolnym, domowym i zawodowym. ADHD nie jest chorobą psychiczną – to zaburzenie rozwojowe, wynikające z odmienności w funkcjonowaniu mózgu.

Zespół Aspergera i autyzm to zaburzenia neurorozwojowe wchodzące w skład spektrum autyzmu. Choć często bywają ze sobą mylone, różnią się one przebiegiem, nasileniem objawów oraz momentem ich występowania. Od 2022 roku, zgodnie z klasyfikacją ICD-11, obie jednostki zostały formalnie ujęte w ramach wspólnego terminu: zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD). Autyzm – kiedy i jak się objawia? Autyzm (w szczególności autyzm dziecięcy) jest zazwyczaj rozpoznawany przed ukończeniem 3. roku życia. Objawy mogą być widoczne już w pierwszym roku życia dziecka. Jego objawy dotyczą trzech głównych sfer: trudności w interakcjach społecznych (np. brak kontaktu wzrokowego, niechęć do kontaktu z rówieśnikami), zaburzenia komunikacji (opóźniony rozwój mowy, brak gestów, echolalia), powtarzalne, stereotypowe zachowania (rutyny, nadwrażliwość na bodźce, fiksacje). Zespół

Statystyki pokazują, że od 10 do 13% populacji ogólnej spełni kryteria klasyfikowane do zaburzeń osobowości. Są to stałe wzorce zachowania, które stanowią istotne odchylenia od standardowych norm myślenia, odczuwania i utrzymywania relacji społecznych w danej kulturze. Nieleczone, mają tendencję do utrwalania się i do obejmowania większości sfer funkcjonowania człowieka, takich jak aspekty społeczne, emocjonalne, poznawcze, motywacyjne. Wymienione problemy pojawiają się już w okresie dzieciństwa/młodzieńczym i utrzymują w dorosłości. Najczęściej powoduje to cierpienie i poczucie braku zrozumienia lub niedostosowania u pacjentów dotkniętych danym zaburzeniem. Wyróżniamy zaburzenia osobowości takie jak: Paranoiczne zaburzenie osobowości Schizoidalne zaburzenie osobowości Antyspołeczne zaburzenie osobowości Zaburzenia osobowości chwiejnej emocjonalnie typu borderline Histrioniczne zaburzenie osobowości Obsesyjno-kompulsyjne zaburzenie osobowości Unikające zaburzenie osobowości Zależne zaburzenie osobowości

Trauma relacyjna to uraz, rodzaj rany emocjonalnej, która powstaje na bazie powtarzających się i długotrwałych krzywd doświadczanych ze strony osób najbliższych (rodziców/opiekunów). Dzieje się tak, kiedy osoba mająca być źródłem bezpieczeństwa staje się zagrożeniem lub nie spełnia swoich podstawowych rodzicielskich obowiązków, w rodzinie następuje zamiana ról – to dziecko musi być opiekunem rodzica lub rodzic jest nieobecny fizycznie lub emocjonalnie. Kogo dotyczy trauma relacyjna? – Osoby, które wychowują się w otoczeniu, gdzie stosowana jest wobec nich przemoc lub są świadkami przemocy wobec innych osób; – Osoby, które wychowują się w domu, gdzie występuje problem uzależnienia; – Osoby, które musiały być przedwcześnie dorosłe i odpowiedzialne zarówno za siebie jak i za innych (parentyfikacja); – Osoby, których rodzice mieli ograniczoną zdolność sprawowania adekwatnej

Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) to jedno z zaburzeń lękowych, którego objawy mogą pojawić się jako skrajnie silna reakcja człowieka na wydarzenia przekraczające jego możliwości poradzenia sobie i adaptacji po danym wydarzeniu. Co może powodować PTSD? Czynnikami zagrażającymi rozwinięciem się PTSD może być na przykład bycie świadkiem wydarzeń związanych z morderstwem, torturami bądź uszkodzeniem ciała, przestepstwa wobec wolności seksualnej, kataklizmy, znęcanie psychiczne lub fizyczne a także śmierć bliskiej osoby czy różnego rodzaju wypadki. Zawody szczególnie narażone na ludzką krzywdę także mogą być w grupie ryzyka z powodu powtarzalności i częstego narażania na nieprzyjemne szczegóły i obcowanie z ludzką krzywdą (strażak, policjant, lekarz itd). Zespół stresu pourazowego został wyodrębniony w latach 70 XX wieku jako jedno z

Charakteryzuje się przede wszystkim znacznym obniżeniem nastroju, zmniejszonym odczuwaniem przyjemności z ulubionych czynności oraz zminimalizowaniem energii do codziennego funkcjonowania. Szereg objawów mogą uzupełniać także niska samoocena i małe poczucie własnej wartości, osłabienie koncentracji i uwagi, dręczące poczucie winy, pesymistyczne i negatywne spojrzenie na przyszłość, myśli i czyny samobójcze oraz zaburzenia libido, ubytek lub zwiększenie masy ciała. Narastanie objawów choroby wiąże się również z niemal codziennymi problemami ze snem, wzmożoną sennością lub bezsennością. Stan ten utrzymuje się ponad 2 tygodnie. Depresja jest powszechnym zaburzeniem psychicznym, choruje na nią nawet do 1,5 miliona ludzi w Polsce, statystycznie 2 razy więcej kobiet. Zatrważające dane wskazują, że aż 15% osób chorych na depresję skutecznie podejmuje próby samobójcze. Grupę szczególnego